بررسی تأثیر تکانه های قیمتی و سیاستی بر تولید و تورم در اقتصاد ایران: یک رویکرد svar

چکیده هدف از این مطالعه بررسی تأثیر تکانه های مختلف قیمتی و سیاستی بر تولید و تورم در اقتصاد ایران است. بدین منظور یک مدل اقتصاد کلان باز در مقیاس کوچک، شامل متغیرهای مهمی چون شکاف تولید، تورم، سرمایه گذاری، حجم پول، مخارج حقیقی دولت، نرخ ارز حقیقی و درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت، با استفاده از روش خودتوضیح برداری ساختاری (svar ) برای دوره 1389-1340 مورد برآورد قرار گرفت. بر اساس یافته های تحقیق، تکانه پولی انبساطی بر تولید اثر منفی داشته و با افزیش تورم همراه است. از سوی دیگر اگر چه تأثیر تکانه انبساطی مخارج دولت بر شکاف تولید مثبت است ولی بر حجم پول نیز مؤثر بوده و تورم را به همراه دارد. نتایج آثار تکانه نفتی مثبت نیز نشان دهنده افزایش شکاف تولید همراه با افزایش حجم اسمی پول و تورم است که در چارچوب نظام ارزی مدیریت شده، منجر به کاهش نرخ ارز حقیقی و به عبارت دیگر کاهش قدرت رقابت پذیری اقتصاد می شود. نتایج تجزیه واریانس خطاهای پیش بینی نشان می دهد که مهمترین عوامل مؤثر در نوسانات تولید (به جز تکانه های مربوط به تولید) تکانه های مخارج حقیقی دولت و نرخ ارز حقیقی است. همچنین در نوسانات تورم نیز تکانه مخارج حقیقی دولت عامل مهم بشمار آمده و تکانه های تولید و حجم پول در اولویت بعدی قرار دارند. ملاحظه سیاستی نتایج حاکی از نقش تعیین کننده سیاست مالی در ثبات سازی اقتصاد ایران است.